11 Ayın Sultanı Ramazan Sofralarının Bereketi: İftar Duası

Yılın en bereketli dönemidir ramazan ayı. İslam dini için en kutsal aydır. Geçen 30 mübarek gün, her yıl büyük bir heyecan ile beklenir. Gelmeden de kendini hissettirir. Akşam ezanını bekleyenler, pide kuyrukları, saatler öncesinden yapılan tatlı hazırlıkları ve bol sabırlı günlerle geçer. Oruç tutup sıhhat bulunan bu günlerin en özel ve heyecanlı anıdır iftar vakitleri. Kalabalık iftar sofraları öncesinde, semaya açılan eller yemeklerin lezzetiyle daha da anlamlı hale gelir.

Bir ramazan dönemi daha heyecanla yaklaşıyor. İftariyelikler, sahurluklar ve birçok şehirde sadece ramazan ayında yapılan pideler için, ufak tefek heyecanlar başlamıştır. İşte bu telaşlı ve bereketli ramazan sofralarında olmazsa olmaz bir şey vardır: İftar duaları…

İftar ramazan ayı içinde, oruç yasağının son bulduğu ve güneşin battığı zaman dilimidir. İslam dini gereği tutulan oruçlar iftar vaktinde açılır. İftar vakitleri, ramazan yemeklerinin insanları buluşturduğu kıymetli dakikalardır. İftar sofralarını bereketlendiren, ağızları tatlandıran iftar sofrası duası ile ilgili hazırladığımız bu yazı ile, bu ramazan da içiniz huzurla dolsun. Tutulan oruçlar ve edilen dualar kabul olsun.

İftarda Nasıl Dua Edilir?

Kalabalık iftar sofralarında genellikle en büyüklerimizin dudaklarından dökülen sözcüklerle yemeklerin bir anlamı olur. Atadan beri devam eden iftar öncesi ve sonrası şükür duaları, manevi bir rahatlık verdiği gibi, ramazan günlerini daha da değerli kılar. Oruç açılırken dua etmek sünnettir. Dileyen herkes içinden geldiği gibi duasını, minnetini ve şükür duygusunu dile getirebilir. Ramazan sofrasında edilen dualar iftar duası olarak adlandırılır. Dua ederken mühim olan bir şey vardır: Kalpten dua etmek…

Oruç açılırken dua etmenin yeri İslam dininde oldukça önemlidir. İftar duasının yeri ise çok kıymetlidir. Hz. Muhammed (s.a.v.) iftar duasının asla geri çevrilmeyeceğini belirtmiştir. “Üç kimsenin duası reddolunmaz” iftar sırasında oruçlunun duası, adil hükümdarın duası, mazlumun duası. Allah-ü Teala bu duaları semaya yükseltir, gökyüzünün kapılarını açar ve” izzet ve cemalime yemin olsun ki, bir süre sonra da olsa, sana yardım edeceğim.” Bu hadis iftar duasının ne denli değerli olduğunu ifade etmektedir.

İftar duası okunuşu, besmele ile başlayıp şükür ile biter. Türkçe mealinden de dile getirilen duaları, dileyen Arapça olarak da söyleyebilir. Geleneklerimizde ise; bir büyüğün dilinden dökülen iftar duasına eşlik etmek, hem manevi duyguları pekiştirir hem de kalabalık sofraların bereketini artırır.

Ramazan günlerinde sosyal medya ve televizyonda yer alan ramazan programlarında, iftar duası Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından görevlendirilen din görevlileri aracılığı ile okunmaktadır. Televizyon ve diğer medya araçlarında okunması, iftar sofralarına eşlik ettiği gibi iftar duasının önemini bir kere daha vurgulamaktadır.

İftar Duası Arapçası

Ezan okundu okunacak, tüm aile iftar masasında toplanmıştır. Pidenin sıcak ve mis kokusu masada kendini belli etmektedir. Su bardaklarına sular dolduruldu. Şimdi sıra yemekler için şükretmede. Yemekten önce okunacak iftar duası Arapça sözleri şu şekildedir:

“Allâhümme yâ vâsı’al-mağfireti iğfirlî, Allâhümme leke sumtü ve bike âmentü ve aleyke tevekkeltü ve alâ rızkıke eftartü, ve li savm’il-ğadi min şehri Ramadâne neveytü fağfirli mâ kaddemtu ve mâ ahhertü, El-hamdü lillâh’il-lezî e’ânenî fe sumtü ve razakanî fe eftartü” Amin.

İftar Duası ve Anlamı

Arapçası verilen iftar duası Türkçe meali ile de okunabilir. Türkçe anlamı ise şu şekildedir:

“Ey mağfireti geniş olan Allah’ım! Beni bağışla Allah’ım! Senin rızan için oruç tuttum. Sana inandım. Sana dayandım. Verdiğin nimetle oruç açtım. Ramazanın yarınki gün orucuna niyet ettim. Önceden işlediğim, ilerde işleyeceğim günahlarımı affet. Yardımı sayesinde oruç tuttuğum, rızkıyla iftar ettiğim Allah’a hamdolsun.”

Görüldüğü üzere şükür, minnet ve af dileme duygularını içeren iftar duası, oruçlar açılmadan okunduğu gibi yemek sonrasında da okunabilir. Nihat Hatipoğlu’nun Ramazan günlerinde sıkça dile getirdiği iftar duası uzun dualar arasında yer alır. O dua ise şöyledir:

“Allah’ım! Bu günde oruç tutup ibadete durmam için bana yardımcı ol; bu günün sürçme ve günahlarından beni uzaklaştır; bu günde sürekli olarak seni zikretmeyi bana nasip eyle; tevfikinle ey yolunu şaşanları hidayet eden!”

“Allah’ım! Bu günde bana huşu ehlinin itaatini nasip eyle; mütevazı insanlar gibi dönüş yapıp tövbe etmemle göğsümü genişlet; emanınla, ey korkanların emanı ve güveni! Tanrı’m! Bu günde beni hoşnutluğuna götürecek bir kılavuz kıl bana; bugün Şeytan’ı bana ulaştıracak hiçbir yol bırakma; benim yerleşeceğim ve rahat edeceğim yeri aden kıl; ey arayanların hacetlerini yerine getiren -Rabbim-!”

Peygamberimizin İftar Duası

Peygamberimiz ömrü boyunca iftar duasının kıymetini, Müslüman halka anlatırdı. Oruç tutmaya da verdiği önemi hadislerden anlamaktayız. Orucunu açarken hurma ile açtığı da dini kaynaklarda yer almaktadır.

Bazı din araştırmalarında ise, ateş değmeyen yiyecekler ile oruç açtığı bilinmektedir. Hurmanın bereketli bir yiyecek olduğunu da hadislerle aktarmıştır. Öyle ki hurmanın değerini şu hadisten anlayabiliriz: “Sizden biriniz orucunu açacağı zaman hurma ile açsın. Çünkü hurmada bereket vardır. Eğer hurma bulamazsa, su ile açsın. Zira su temizleyicidir.”

Peygamberimiz iftar vaktinde orucunu şu dua ile açardı: “Allahümme leke sumtü ve ala rızkıke eftartü.” Bu iftar duası ve anlamı ise orucun Allah için tutulduğunu ifade eder. “Ey Allah’ım, senin rızan için oruç tuttum ve senin rızkınla orucumu açıyorum.” manasına gelmektedir.

İftar Duası Kısa Şekli

Oruç sadece aç kalma davranışı değildir. Aynı zamanda sabrı ve bekleyişi temsil eden manevi bir görevdir. Nefis kontrolü sağlarken, kırıcı, incitici dile ve kötü niyete de engel olmaktır. Oruç tutan kişi hareketlerine ve ağzından çıkan sözlere dikkat eder. Oruç tutulan süre geçtiğinde ise Allah için tutulan orucu açmak için iftar sofrasında yer alır.

Büyük bir sabrın sonunda orucu daha anlamlı açmak için dualar okunur. En kısa ve akılda kalan iftar duası okumak istediğinizde şu değerli cümleler akıllarınıza gelecektir:

“Allah’ım senin için oruç tuttum. Sana inandım, sana güvendim. Senin verdiğin rızık ile orucumu açtım. Hamd olsun verdiğin nimetlere, sağlık ve afiyete. Ey! Bağışlaması bol Rabbim. Beni, ailemi ve inananları koru. Milletimize birlik ve beraberlik ver. Amin.”

Oruç açıldıktan ve birkaç lokma yemek yenildikten sonra ise kısa bir dua daha okunur. Bu dua Peygamberimiz tarafından da iftardan sonra okunurdu:

“Zehebezzama’ vebtelletil urûk ve sebe-tel-ecr inşâallahü teâlâ” denilerek yemek yenilmeye devam edilir. Bu kısa duanın meali ise şöyledir:

“Açlık, susuzluk bitti. İnşallah sevabına da kavuştuk.”

Bir diğer kısa dua da iftardan sonra okunur. Yemekler afiyetle yenilir ve sofra toplanmadan tüm aile, yemeklerin başında iken şu sözler dilden dökülür:

“Allâhümme sellimnî li Ramadâne ve sellim Ramadânelî ve sellimhü minnî mütekabbelen.” İftar sonrası okunan bu duanın anlamı ise:

Allah’ım! Beni ramazan için, ramazanı da benim için selametli kıl. Onu, kabul edilmiş olarak benden razı eyle” demektir.